Dzięki uprzejmości Pani Kamili Piech 27 października 2022 r. mieliśmy możliwość zwiedzić nasz ukochany Zamek w Baranowie Sandomierskim. Zwiedzanie było nagrodą w ramach organizowanej przez nas niedawno Cygańskiej Biesiady.
Miło było znowu zobaczyć zamkowy park i te zabytkowe wnętrza. Na dziedzińcu czekał na nas przewodnik, który z entuzjazmem i nieskrywaną pasją opowiedział nam historię zamku.
Ten imponujący obiekt architektury renesansowej jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie. Zamek został wzniesiony pod koniec XVI wieku w miejscu średniowiecznego, obronnego dworu rycerskiego. W XV wieku dwór baranowski należał do szlacheckiej rodziny Baranowskich. Na przełomie XV i XVI wieku właścicielem Baranowa został wielkopolski ród Górków. W 1569 roku Stanisław Górka sprzedał dobra baranowskie Rafałowi Leszczyńskiemu. Obecny kształt zamku stanowi imponujący przykład wytwornego stylu zamożnej rodziny Leszczyńskich. Wspaniałą architekturę, ukształtowaną na wzór królewskiego Wawelu w Krakowie, rezydencja zwana „Małym Wawelem” zawdzięcza najprawdopodobniej włoskiemu architektowi i rzeźbiarzowi Santi Gucci’emu. Ostatnim właścicielem zamku z rodu Leszczyńskich był Rafał X, którego syn – Stanisław Leszczyński, był królem Polski.
Zamek w Baranowie Sandomierskim przechodził kolejno w posiadanie rodzin Wiśniowieckich, Sanguszków, Lubomirskich, Małachowskich, Potockich i Krasickich. W 1867 roku wystawione na licytację dobra baranowskie nabył Feliks Dolański. Następnie zamek odziedziczył Stanisław Dolański, który postanowił odrestaurować obiekt zniszczony po pożarze z 1898 roku. Pod kierunkiem krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskigo przeprowadzono zmiany w rozkładzie pomieszczeń. W tym czasie w narożnej komnacie parteru urządzono secesyjną kaplicę. Została ozdobiona imponującymi witrażami Józefa Mehoffera oraz ołtarzem z wyjątkowym obrazem Jacka Malczewskiego zatytułowanym „Matka Boska Niepokalana”. W posiadaniu rodziny Dolańskich zamek pozostał do wybuchu drugiej wojny światowej.
Po zniszczeniach dokonanych podczas wojny zamek w latach 1959-1969 został odbudowany i odrestaurowany przez państwo pod kierunkiem prof. Alfreda Majewskiego. Następnie obiekt przekazano Kopalniom i Zakładom Przetwórczym Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu.
Zamek w Baranowie Sandomierskim jest budowlą trzykondygnacyjną i został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada cztery okrągłe baszty w narożach, prostokątną wieżę pośrodku ściany frontowej oraz wewnętrzny dziedziniec otoczony pięknymi, dwukondygnacyjnymi krużgankami. Wnętrza zamku dekorowane były przez Jana Chrzciciela Falconiego oraz Tylmana z Gameren.
Po zwiedzeniu dziedzińca, komnat i kaplicy mogliśmy zobaczyć przyziemia zamku, w którym urządzono Muzeum m.in. z wystawą porcelany z Ćmielowa oraz unikatową wystawą fotograficzną ukazującą zmiany zamku na przestrzeni lat…. Zobaczyliśmy jak wyglądał zamek przed II Wojną Światową, zamek zarówno po zniszczeniach jak i po jego odbudowie, fotografie z lat 50-tych i 70-tych (zdjęcia po renowacji zamkowych wnętrz, które nie są obecnie udostępnione do zwiedzania, z racji na aranżację pomieszczeń na pokoje hotelowe, lub dawną salę kinową) i wiele, wiele innych.
Na koniec było nam miło pospacerować po zamkowym ogrodzie i nazbierać kasztanów i liści do naszych jesiennych kompozycji.